NHU CẦU ĂN UỐNG ĐỐI VỚI NGƯỜI CÓ TUỔI

GS. NGUYỄN KHANG

Trường ĐH Dược

I. Một số quan niệm chưa đúng về ăn uống của người già

1. Người già có phải ít có nhu cầu năng lượng so với người trẻ?

Thực ra, người già có nhu cầu năng lượng tương đương, đôi khi còn hơn so với người còn trẻ. Tối thiểu, cần cung ứng 30kilocalo cho 1kg thể trọng hàng ngày. Lượng này cần điều chỉnh cho thích hợp với tuổi tác, hoạt động cơ bắp và tình trạng bệnh tật.

Người già bị sút cân là không bình thường, thường đó là triệu chứng suy dinh dưỡng cần theo dõi.

2. Người già có nên ăn "thức ăn gừng (kiêng mỡ) không?

Nên nhớ: lão hóa đi theo chuyển hóa acid béo. Đề phòng thiếu lipid, người có tuổi nên đa dạng hóa nguồn cung cấp (dầu hướng dương, dầu lạc, dầu dậu nành, bơ v.v...).

3. Sau 60 tuổi, phải chăng quá muộn để phòng bệnh loãng xương và gãy xương ở xương đùi bằng thức ăn?

Không phải thế người già trên 80 tuổi vẫn phòng được các chứng bệnh về xương  bằng cách bổ xung calci và vitamin D. Thực ra sự hấp thu calci ở ruột giảm đều từ 50 tuổi. Nên bổ xung 1.200mg/ngày. thực tế mỗi bữa ăn dùng một món sắt là đủ. Da có thể chế tạo vitamin D khi được phơi nắng (do tia tử ngoại).

4. Người già có giảm nhu cầu nước không?

Thực ra tuổi càng tăng, nước trong cơ thể càng giảm (mỗi năm giảm 0,3kg) cho tới 70 tuổi sau đó còn giảm nhiều hơn nữa, tới 0,7kg mỗi năm. Lão hóa giảm cảm giác khát. Thiếu nước có thể gây hệ quả nặng nề. Vì vậy người già nên dùng thường xuyên các nước uống (nước chè, sữa, nước hoa quả v.v...) để đạt 1 lít đến 1,5l một ngày. Khi trời nóng,  bị sốt, cần bổ sung thêm.

II. Một số điều cần biết

1. Nhu cầu bình thường hàng ngày ở cụ già khỏe mạnh như sau:

- Glucid: 50 đến 55% số calo cần thiết (đường đơn chỉ nên chiếm 10%).

- Lipid: 30 đến 35% số calo với sự phân đều cho thức ăn chứa acid béo no, không no có 1 hay nhiều liên kết kép trong phân tử.

- Protid: 13 đến 15% số calo (trong đó ít nhất 1/2 là protein động vật).

2. Vitamin

Có nguy cơ thiếu ở người có tuổi là vitamin A, vitamin nhóm B, vitamin C, vitamin D. Nên nhớ gan cá  và trứng cung cấp vitamin D, A và nhóm B. Rau quả cung cấp chủ yếu yếu vitamin C còn ngũ cốc cung cấp vitamin nhóm B, nhất là vitamin B₁.

3. Các thành tố vi lượng có nguy cơ thiếu ở người già là: magiê, kẽm, đồng. Tuổi già không tăng nhu cầu sắt, những người già dễ bị thiếu máu do thiếu sắt (một số trường hợp thiếu máu gây chảy máu đường tiêu hóa). Người già có nhu cầu calci lớn hơn, tới 1-1,5g/ngày; có thể cung cấp 300mg calci bằng 250ml hay 2 cốc sữa chua hoặc 300g phó mát trắng. Trên thị trường, hiện có nhiều thuốc cung cấp đủ vitamin và thành tố vi lượng hàng ngày cho cơ thể.